Abstract
Objectives
The aim of this paper is to give brief outline on the history of radiotherapy in Poland from its beginnings until first decades of the second half of 20th century.
Methods
The study is based on comparative and reconstructive analyses of literature, papers and communications dealing with the history of radiotherapy in Poland.
Results
The history of radiotherapy in Poland can be perceived as a gradual process of shaping research centres and practical (clinical) application of radiotherapeutics. The Radium Institute in Warsaw, as well as radiotherapy centers in Poznań and Kraków gained key importance in the period up to the outbreak of World War II. After the end of the war, Gliwice became another important place for the history of the radiotherapy and oncology in Poland.
Conclusions
Radiotherapy was early recognized by Polish physicians as promising in clinical treatment. It should be a subject of further studies, especially when formative period, thus before First World War, is analysed.
Research funding: None declared.
Author contributions: Only one author.
Competing interests: Only one author.
Informed consent: Not applicable.
Ethical approval: Not applicable.
References
1. Mould, RF. Emil Herman Grubbé (1875–1960) with special reference to priority for X-ray cancer therapy. Nowotwory J Oncol 2018;68:286–9.Search in Google Scholar
2. Despeignes, V. Observation concernant un cas de cancer de l’estomac traitépar les rayons Röntgen. Lyon Med J 1896;82:428–30.Search in Google Scholar
3. Kogelnik, HG. Inauguration of radiotherapy as a new scientific specialty by Leopold Freund 100 years ago. Radiother Oncol 1997;42:203–11. https://doi.org/10.1016/s0167-8140(96)01887-7.Search in Google Scholar
4. Stenbeck, T. Deux cas de cancroide, guéris par les rayons de roentgen. Annales d’Électrobiologie d’Électrothérapie et d’Électrodiagnostic 1900;2:618.Search in Google Scholar
5. Wagener, DJT. The history of oncology. Nedherlands: Springer; 2009:127–8 pp.Search in Google Scholar
6. Møller, KI, Kongshoj, B, Philipsen, PA, Thomsen, VO, Wulf, HC. How Finsen’s light cured lupus vulgaris. Photodermatol Photoimmunol Photomed 2005;21:118–24. https://doi.org/10.1111/j.1600-0781.2005.00159.x.Search in Google Scholar
7. Grzybowski, A, Pietrzak, K. From patient to discoverer—Niels Ryberg Finsen (1860–1904)—the founder of phototherapy in dermatology. Clin Dermatol 2012;30:451–5. https://doi.org/10.1016/j.clindermatol.2011.11.019.Search in Google Scholar
8. Kemikler, G. History of brachytherapy. Turk J Oncol 2019;34(1 Suppl):1–10. https://doi.org/10.5505/tjo.2019.1.Search in Google Scholar
9. Walkoff, F. Unsichtbare, photographisch wirksame Strahlen. Photographische Rundsch 1900;14:189–91.Search in Google Scholar
10. MacIntyre, J. Radium and its therapeutic effects. Br Med J 1903;2:1524–6. https://doi.org/10.1136/bmj.2.2241.1524.Search in Google Scholar
11. Schüttmann, W. Der erste Nachweis der biologischen Wirksamkeit der Radiumstrahlen – ein weiteres Verdienst Otto Walkhoffs. Z Arztl Fortbild 1988;82:237–9.Search in Google Scholar
12. Giesel, FO. Ueber radioactive Stoffe. Ber Dtsche Chem Ges 1900;33:3569–71. https://doi.org/10.1002/cber.190003303158.Search in Google Scholar
13. Mould, RF. Pierre Curie, 1859–1906. Curr Oncol 2007;14:74–82.10.3747/co.2007.110Search in Google Scholar PubMed PubMed Central
14. Becquerel, AH, Curie, P. Action physiologique des rayons de radium. C R Acad Sci 1901;132:1289–91.Search in Google Scholar
15. Danlos, M, Bloch, P. Note sur le traitement du lups érythémateux par des applications de radium. Ann Dermatol 1901;2:986.Search in Google Scholar
16. Mould, RF. Priority for radium therapy of benign conditions and cancer. Curr Oncol 2007;14:118–22. https://doi.org/10.3747/co.2007.120.Search in Google Scholar
17. Buschke, F. Radiation therapy: the past, the present, the future. Am J Roentgenol Radium Ther Nucl Med 1970;108:236–46. https://doi.org/10.2214/ajr.108.2.236.Search in Google Scholar
18. Cleaves, MA. Radium: with a preliminary note on radium rays in the treatment of cancer. Med Rec 1903;64:601–6.Search in Google Scholar
19. Aronowitz, JN, Aronowitz, SV, Robison, RF. Classics in brachytherapy: Margaret Cleaves introduces gynecologic brachytherapy. Brachytherapy 2007;6:293–7. https://doi.org/10.1016/j.brachy.2007.08.009.Search in Google Scholar
20. Goldberg, SW, London, ES. Zur Frage der Beziehungen zwischen Becquerel-strahlen und Hautaffectionen. Dermatol Z 1903;10:457–62. https://doi.org/10.1159/000242255.Search in Google Scholar
21. Mould, RF, Robison, RF, Van Tiggelen, R. Louis-Frédéric Wickham (1861–1913): pionier leczenia radem. Nowotwory J Oncol 2010;60:361–83.Search in Google Scholar
22. Regaud, C, Blanc, J. Actions des rayons X sur les diverses generations de la lignee spermatique: extreme sensibilite des spermatogonies a ces rayons. C R Soc Biol 1906;61:163–5.Search in Google Scholar
23. Connell, PP, Hellman, S. Advances in radiotherapy and implications for the next century: a historical perspective. Cancer Res 2009;69:383–92. https://doi.org/10.1158/0008-5472.can-07-6871.Search in Google Scholar
24. Łapiński, W. Leczenie wilka promieniami Roentgena. Gaz Lek 1899;34:425–31.Search in Google Scholar
25. Baschkopf, I. O stosowaniu promieni Roentgena w medycynie dla rozpoznania i leczenia. Now Lek 1900;12:311–6.Search in Google Scholar
26. Nartowski, M. Promienie Röntgena i ich zastosowanie do celów rozpoznawczych i leczniczych. Kraków 1900;101–6.Search in Google Scholar
27. Bernhardt, R. Zastosowanie promieni Roentgena w leczeniu chorób skóry (41 przypadków). Gaz Lek 1903;23:1184–9, 1212–20.Search in Google Scholar
28. Kozerski, A. Szkic współczesnej techniki rentgenoterapii. Pam Tow Lek Warsz 1905;101:860–1.Search in Google Scholar
29. Bruner, E. Radioterapia dermatologiczna w Polsce w latach 1899–1939. Przeg Dermat i Wenerol 1958;4:461–79.Search in Google Scholar
30. Kozerski, A. O dawkowaniu w rentgenoterapii. Pam Tow Lek Warsz 1909;101:339–40.Search in Google Scholar
31. Sobieszczak-MarciniakMaria, M. Skłodowska-Curie i powstanie Instytutu Radowego w Warszawie. In: Towpik, E, editor. Materiały do historii Instytutu Radowego i Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie w 80 rocznicę otwarcia. Warszawa: Polskie Towarzystwo Onkologiczne; 2012:17–28 pp.Search in Google Scholar
32. Łukaszczyk, F. Organizacja i pierwsze lata Instytutu Radowego im. Marii Skłodowskiej-Curie. Warsz Czasop Lek 1934;7:109.Search in Google Scholar
33. Chrzanowski, A. Rozwój Instytutu Radowego w Warszawie 1932–1939. Nowotwory J Oncol 1980;30:305–9.Search in Google Scholar
34. Łukaszczyk, F. Dwadzieścia pierwszych lat. In: Towpik, E, editor. Materiały do historii Instytutu Radowego i Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie w 80 rocznicę otwarcia. Warszawa: Polskie Towarzystwo Onkologiczne; 2012:53–72 pp.Search in Google Scholar
35. Tarłowska, L, Towpik, E. Okupacja i powstanie warszawskie. In: Towpik, E, editor. Materiały do historii Instytutu Radowego i Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie w 80 rocznicę otwarcia. Warszawa: Polskie Towarzystwo Onkologiczne; 2012:71–88 pp.Search in Google Scholar
36. Łukaszczyk, F. Instytut Radowy im. Marii Skłodowskiej Curie w Warszawie. Pol Tyg Lek 1949;4:554–7.Search in Google Scholar
37. Towpik, E. Rys historyczny. In: Centrum Onkologii, Instytut im. Warsawie: Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie; 2007.Search in Google Scholar
38. Śródka, A. Uczeni Polscy XIX–XX stulecia. Warszawa 1995;2:107–8.Search in Google Scholar
39. Kozłowicz-Gudzińska, I. Medycyna nuklearna. In: Towpik, E, editor. Materiały do historii Instytutu Radowego i Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie w 80 rocznicę otwarcia. Warszawa: Polskie Towarzystwo Onkologiczne; 2012:213–6 pp.Search in Google Scholar
40. Jaworski, W. Znaczenie Rozpoznawcze X -prześwietlenia. Przeg Lek 1897;34–35:435–6 and 449–50. https://doi.org/10.1093/nq/s8-xii.309.435j.Search in Google Scholar
41. Rafalska-Łasocha, A. Maria Skłodowska-Curie i jej kontakty ze środowiskiem krakowskim. Komisja Historii Nauki. Monografie. Kraków 2015;22:109–11 and 167–8.Search in Google Scholar
42. Rafalska-Łasocha, A. Kontakty Marii Skłodowskiej Curie ze środowiskiem krakowskim. Prace Komisji Historii Nauki PAU 2013;12:33–66.Search in Google Scholar
43. Chrzanowski, A. Instytut Curie w Krakowie, pierwszy zakład leczenia radem w Polsce. Nowotwory J Oncol 1979;29:239–41.Search in Google Scholar
44. Murdziński, F. O leczeniu radem tocznia (lupus vulgaris). Pol Gaz Lek 1926;5:111–2.Search in Google Scholar
45. Kolka, WP. Klinika Położniczo-Ginekologiczna Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1918–1939. Kraków: Departament of the History of Medicine Jagiellonian University Collegium Medicum; 2001.Search in Google Scholar
46. Urbanik, M, Urbanik, A. Radiologia w kręgu Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków 2016;30:39–40.Search in Google Scholar
47. Noszczyk, W. Resortowe instytuty naukowo-badawcze. In: Noszczyk, W, editor. Dzieje medycyny w Polsce. Warszawa: PZWL; 2016, vol 3:184–90 pp.Search in Google Scholar
48. Tracz, B. Lekarz z zasadami. Czasy Pismo 2017;1:34–41.Search in Google Scholar
49. Gałecki, J. Wspomnienie o profesorze Andrzeju Hliniaku w piątą rocznicę śmierci (1926–2005). Nowotwory J Oncol 2011;61:186–9.Search in Google Scholar
50. Kołodziejska, H. Władysław Jasiński. In: Towpik, E, editor. Materiały do historii Instytutu Radowego i Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie w 80 rocznicę otwarcia. Warszawa: Polskie Towarzystwo Onkologiczne; 2012, 252–9 pp.Search in Google Scholar
51. Dziukowa, J. Wspomnienie o doc. dr hab. med. Irenie Czubalskiej-Hliniakowej. Nowotwory J Oncol 2004;54:239.Search in Google Scholar
52. Maciejewski, B. 60 lat Gliwickiego Oddziału Centrum Onkologii – Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie. Nowotwory J Oncol 2011;61:290–5.Search in Google Scholar
53. Supady, J. Oncological organizations and institutions in Poland before the Second World War. Pol Arch Intern Med 2008;118:77–80. https://doi.org/10.20452/pamw.314.Search in Google Scholar
54. Skowronek, J. Brachytherapy in Greater Poland Cancer Centre and in Poznan – the past and the presence. J Contemp Brachytherapy 2009;1:50–6.Search in Google Scholar
55. Supady, J. Działalność Wileńskiego Komitetu do Zwalczania Raka w latach 1931–1939. Nowotwory J Oncol 1979;29:151–6.Search in Google Scholar
56. Supady, J. Organizacje i instytucje do walki z rakiem w Polsce w latach 1906–1939. Łódź: ADI; 2003.Search in Google Scholar
57. Supady, J. Powstanie i działalność Stowarzyszenia Polski Instytut Przeciwrakowy we Lwowie (1929–1939). Wiad Lek 1982;35:1301–3.Search in Google Scholar
58. Urbanik, A, Leszczyński, S. Radiologia polska w XIX i XX wieku. Kraków: Indygo Zahir Media, Jagiellonian University, Jagiellonian Library; 2019.Search in Google Scholar
59. Meisels, E, Czobanówna, F. O niezwykłej wrażliwości białych ciałek krwi na promienie roentgena w przypadku ziarniaka złośliwego. Pol Gaz Lek 1925;4:681–3.Search in Google Scholar
60. Meisels, E. Zależność ostatecznych wyników leczniczych nowotworów złośliwych od charakteru promieni i techniki naświetlań. Pol Gaz Lek 1933;12:105–9.Search in Google Scholar
© 2021 Walter de Gruyter GmbH, Berlin/Boston
